13 ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΚΡΕΖΟ

Την περασμένη Κυριακή συμπληρώθηκαν 13 χρόνια από το θάνατο του μοναδικού μέλους του Διεθνούς Basketball Hall of Fame -μάλιστα ήταν μόλις ο 3ος μη Αμερικανός που μπήκε στη λίστα- του μεγάλου Κρέζιμιρ Τσόσιτς. Ο Κροάτης γεννήθηκε στις 26/11/1948 στο Ζάγκρεμπ και η μπασκετική του αξία φάνηκε από νωρίς, μια που έπαιξε βασικός στην μεγάλη Ζαντάρ στις 28 Νοεμβρίου του 1964, σε ηλικία μόλις 16 ετών. Φορώντας τη φανέλα της, ο Κρέζο κέρδισε το πρωτάθλημα της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας το 1965, 1967, 1968 σκοράροντας πολλές φορές ακόμα και 60 πόντους στους αγώνες. Οι δρόμοι του συναντήθηκαν από τότε για πρώτη φορά με την ΑΕΚ, αφού οι δυο ομάδες αναμετρήθηκαν στον Β όμιλο της προημιτελικής φάσης του Πρωταθλητριών και οι παίκτες μας είχαν κερδίσει τόσο εδώ με 76-71 όσο και στην Κροατία με 71-69.

Ο Τσόσιτς έφυγε το 1969 για τις ΗΠΑ, παίζοντας στο NCAA με το γνωστό κολλέγιο των Μορμόνων Brigham Young και ήταν ο πρώτος ξένος παίκτης που κέρδισε τον τίτλο του All American τόσο το 1972 όσο και το 1973. Μετά το τέλος της κολλεγιακής του καριέρας, αρνήθηκε πάρα πολλές επαγγελματικές προτάσεις και επέστρεψε στη Γιουγκοσλαβία. Μάλιστα την ίδια χρονιά η Ζαντάρ απειλήθηκε με υποβιβασμό, ο Κρέζο επέστρεψε στην ομάδα και μαζί με το γερόλυκο (36 χρονών τότε) Πίνι Τζέρτζια όχι μόνο έσωσαν την κατηγορία, αλλά κέρδισαν και το πρωτάθλημα, κάτι που επανέλαβαν το 1975. Την επόμενη χρονιά ο Κρέζο έφυγε και πάλι αναγκαστικά αφού υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία. Ανέλαβε στη συνέχεια προπονητής στην Ιταλία με τη Μπρέστο και παράλληλα αγωνιζόταν με τη Ζαντάρ την οποία και πάλι έσωσε έτσι από τον υποβιβασμό.

Το χαρακτηριστικό του γνώρισμα ήταν η ανεπανάληπτη ραβέρσα του. Μου έχει εντυπωθεί μια προσπάθειά του στο πάλαι-ποτέ 'Γιώργος Μόσχος' κατά τη διάρκεια προπόνησης της ομάδας, όταν ήταν στον πάγκο από την πλευρά της Καππαδοκίας μιλώντας με ένα δημοσιογράφο κι επειδή με την άκρη του ματιού του έβλεπε τους Γκέκο, Γιαννόπουλο, Παταβούκα, Κουντουράκη να χάνουν σερί τα τρίποντα από την άλλη μπασκέτα, ζήτησε τη μπάλα, την πήρε και την έστειλε άγγιχτη με ραβέρσα στη ρακέτα που είχαν χτίσει οι τότε παίκτες μας, χωρίς να σταματήσει να μιλάει ή να κουνηθεί από τη θέση του...

Σαν παίκτης της Γιουγκοσλαβίας κέρδισε 1 χρυσό σε Ολυμπιάδα (1980), 2 σε Παγκόσμιο πρωτάθλημα (1970, 1978), 3 σε Πανευρωπαϊκά (1973, 1975, 1977) βοηθώντας τους πλάβι να αποκαθηλώσουν τη δυναστεία της ΕΣΣΔ και να φτιάξουν τη δική τους. Ακόμα πήρε ασημένιο σε 2 Ολυμπιάδες (1968, 1976), 2 Παγκόσμια πρωταθλήματα (1967, 1974), 3 σε Πανευρωπαϊκά (1969, 1971, 1981 στο κύκνειο άσμα του με το εθνόσημο) κι ένα χάλκινο στο ευρωπαϊκο του 1979.

Το 1986 οδήγησε την Γιουγκοσλαβία σαν προπονητής στο Μουντομπάσκετ της Ισπανίας, βάζοντας στην ομάδα τους πιτσιρικάδες Ντίβατς, Κούκοτς κλπ στους οποίους στηρίχθηκε η δυναστεία των πλάβι τα επόμενα χρόνια. Στο Ευρωμπάσκετ της Αθήνας, ηταν και πάλι στον πάγκο της Εθνικής που όπως όλοι θυμόμαστε πήρε την 3η θέση χάνοντας στον ημιτελικό από την Ελλάδα.

Το 1987/88 ήταν στη Βίρτους, τότε Dietor, Μπολόνια και το καλοκαίρι του '88 ήρθε στην ΑΕΚ αποδεχόμενος την πρόταση του Μάκη Ψωμιάδη. Εφυγε πριν να λήξει η χρονιά, προλαβαίνοντας να μας χαρίσει τις αξέχαστες βραδιές του Κυπελλούχων στο ΣΕΦ αλλά και κόντρα στον παντοδύναμο τότε ΠΑΟΚ στο κλειστό του Ιωνικού, αφού η ομάδα είχε βαρέσει διάλυση με τα φέσια που άφησε η διοίκηση και επέστρεψε στην Ζαντάρ όπου έμεινε για την επόμενη χρονιά.

Το 1990/91 επέστρεψε στα μέρη μας και έμεινε για δυο σερί χρονιές, χτίζοντας μια ομάδα που μπορούσε να κερδίσει (αλλά και να χάσει) από κάθε αντίπαλο – σημαντικότερες στιγμές οι νίκες κόντρα στον Άρη με τις οποίες ξεκίνησε άλλωστε και η γνωστή παράδοση, η νίκη με τη Σκαβολίνι του Όσκαρ Σμιτ, η πορεία στο Κόρατς τη 2η χρονιά, η πρόκριση στον τελικό – στον οποίο όμως δεν ήταν παρών αφού έφυγε και πάλι απλήρωτος... Κι ας μη λησμονούμε πως είχε φέρει Τάρλατς και Μποντίρογκα στο Μόσχος να κάνουν προπονήσεις, αλλά δε φόρεσαν ποτέ τα κιτρινόμαυρα μια που δεν είχαμε λεφτά... Συνολικά έκατσε στον πάγκο μας σε 78 παιχνίδια, έχοντας απόλυτα μοιρασμένα αποτελέσματα (39-39)

(το κείμενο αυτό θα δημοσιευτεί και στον Δικέφαλο του Σαββάτου στην στήλη μου)